Berrogeita hamar urte bete ditu RTVEko TeleNorte saioak. Frankismo garaian jaioa, euskarak errepresio latza pairatzen zuenean, harrezkero bere hizkuntza-portaera gutxi aldatu du telebistako saio horrek: euskararen bazterketa begi-bistakoa da, ia 1971koaren antzekoa, eduki guztien %6 soilik emititzen baitu gure hizkuntzan.
Euskaldunontzat bitxia eta iraingarria da ikustea, enpresa publiko berak (RTVE-k) irizpide desberdinak jarraitzen dituela lurraldearen arabera: esaterako, Kataluniako lurralde-deskonexioetan (hainbat ordu egunero) RTVEk katalanez emititzen du %100ean. Halaber, Galiziako lurralde-deskonexioetan saioak galiziera hutsez dira, %100ean ere. EAEn, aitzitik, bertako hizkuntza guztiz baztertuta dago, minutu eskas batera zokoratua saioaren bukaera aldera.
Garbi hitz egin dezagun: TELENORTE euskararekiko iragazgaitza den estatuaren beste gotorlekuetako bat da, EAEn estatuak duen benetako hizkuntza-bunkerra, frankismo garaiko hizkuntza-bazterketa mantentzen duena.
Deitoragarria da, era berean, Urkullu lehendakariaren gobernuak protesta irmoa ez egitea EAEn emititzen duen telebista publiko batek praktikatzen duen hizkuntza-bazterketa honegatik. Eta tristea halaber lehendakaria bera TELENORTEren 50. urteurrenaren ospakizunera joan izana, euskaldunak modu lotsagarrian baztertzen dituen erakunde publiko baten ospakizunera. Irakur dezagun zer esaten duen horretaz 1982ko EAEko Euskararen Legeak (24. artikuluan):
“Jaurlaritzak hizkuntza-normalizazioa bultzatuko du Espainiako Irrati-Telebistaren emanaldi zentroetan, euskarak, Euskal Herriko hizkuntza propioa denez, behar duen presentzia izan dezan”
Legea betearaztea ez al da botere publikoen eginbeharra? Zergatik hainbeste grina lege batzuk betetzeko (lege arrotzak, kasu gehienetan) eta ez beste batzuk (euskararenak, adibidez)?
Euskaldunok tratu duina eta parekoa exijitzen dugu guretzat eta gure hizkuntzarentzat TELENORTEn. EAEko euskal herritarron %34 euskalduna da, eta %45ek euskaraz ulertzen du. TELENORTEren euskarazko edukiek, gutxienez, ehuneko horietara iritsi beharko lukete. Era berean eskatzen dugu RTVE-k deskonexio-denbora gehitu dezala euskara hutsezko programazioa eskaintzeko , aisialdi-, heziketa- edo informazio-gaiei gure hizkuntzan lekua emanez.
Azkenik, euskal alderdi politikoei RTVEri exijentzia hau luzatzea proposatu nahi diegu, eta mobilizazioak iragartzen ditugu TELENORTEk gure hizkuntza-eskubideak errespeta ditzan.
